Yeni Meta SAM 3D: 3D Modelləşdirmə Sahəsində İnqilab
Meta şirkəti 3D modelləşdirmə sahəsində oyunun qaydalarını dəyişən yeni bir addım atdı. Noyabr 2025-də təqdim olunan SAM 3D modeli sadəcə növbəti bir süni intellekt aləti deyil – o, e-ticarətdən tutmuş artırılmış reallıq (AR) və virtual reallığa (VR) qədər onlarla sektorda inqilabi dəyişikliklərə yol açacaq bir yenilikdir. Bu yeni Meta AI sistemi sabahın texnologiyasını bizə bu gün gətirir; lakin çoxları hələ onun əhəmiyyətini tam dərk etməyib.

SAM 3D nədir və onu fərqləndirən nədir?
SAM 3D (Segment Anything Model 3D) Meta-nın açıq mənbəli təqdim etdiyi ən son generativ süni intellekt modelidir. O, cəmi bir 2D şəkildən tam bir obyektin 3D modelini – formasını, teksturasını və məkan düzülüşünü – yenidən qura bilir. Bu, 3D modelləşdirmədə yeni bir meyardır, çünki ənənəvi metodlar adətən bir obyektin yalnız görünən hissəsinin "2.5D" təsvirini verə bilirdi. SAM 3D isə obyektin həm görünən, həm də qismən gizli qalan tərəflərini səhnədəki vizual ipucları əsasında təxmin edərək tam 3D strukturunu yarada bilir. Hətta obyekt kadrda tam görünməsə belə, SAM 3D ətraf mühitdən aldığı məlumatlar vasitəsilə onun görünməyən hissələrini tamamlayır.
Bu modelin üstünlükləri sadalanarkən üç əsas məqam vurğulanır: keyfiyyət, sürət və açıq mənbə olması. SAM 3D tərəfindən yaradılan 3D obyektlərin keyfiyyəti rəqib texnologiyaları üstələyir, çünki model həm detallı, həm də gerçəkliyə maksimal uyğun rekonstruksiya təmin edir. Bununla yanaşı, o, yüksək sürətlə işləyərək qısa vaxt ərzində nəticə verir. Ən önəmlisi isə, SAM 3D açıq mənbəli və pulsuzdur – yəni tərtibatçılar və şirkətlər onu sərbəst şəkildə öz layihələrində tətbiq edə bilərlər (yalnız hərbi və etik olmayan istifadələr istisnadır). Model Apache 2.0 lisenziyası altında təqdim edilib ki, bu da kommersiya məqsədli istifadəyə tam imkan verir.

Üç fərqli həll: SAM 3D Objects, SAM 3D Body və MHR
Meta bu yeni platformanı tək bir model şəklində deyil, üç fərqli həll kimi təqdim edib:
- SAM 3D Objects: Ətraf mühitdəki obyektlərin və səhnələrin tam 3D rekonstruksiyası üçün ixtisaslaşmış model. Bu model gündəlik həyatdan çəkilmiş mürəkkəb səhnələrdə belə obyektlərin formalarını və yerləşməsini dəqiq canlandıra bilir.
- SAM 3D Body: İnsan bədəninin pozasını və formasını tək bir şəkildən müəyyənləşdirməyə yönəlmiş model. Hətta insan qismən görünəndə və ya qeyri-adi duruş nümayiş etdirdikdə belə, SAM 3D Body onun tam 3D fiqurunu qura bilir.
- Momentum Human Rig (MHR): İnsan bədəninin 3D mesh (skelet və səth) quruluşunu təsvir edən yeni parametik format. MHR sayəsində SAM 3D Body modeli insan anatomiyasını daha dəqiq və realist şəkildə modelləşdirə bilir ki, bu da animasiya və oyunlarda insan hərəkətlərinin təbii canlandırılması üçün önəmlidir.
Bu üç komponent birlikdə həm obyektlərin, həm də insanların daxil olduğu mürəkkəb səhnələri tam 3D formatda yenidən qura bilir. Meta tədqiqatçıları SAM 3D-ni nəhəng həcmdə sintetik və real görüntü məlumatları üzərində çoxmərhələli bir təlimdən keçiriblər. Bu yanaşma ənənəvi 3D modelləşdirmədə mövcud olan “məlumat baryeri”ni aşaraq modelin dəqiqliyini əvvəlki metodlarla müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldib.
İlk praktiki tətbiq: Facebook Marketplace-də "Otaqda Bax"
SAM 3D texnologiyasının real dünyadakı ilk bariz istifadələrindən biri Facebook Marketplace platformasında gerçəkləşdi. Marketplace-də yeni “Otaqda Bax” (ing. View in Room) funksiyası istifadəyə verilib. Bu xüsusiyyət alış-veriş təcrübəsini daha interaktiv edir və alıcılara məhsulun ölçüsü və üslubunu real mühitdə görüb daha doğru qərar vermək imkanı yaradır. Bunun sayəsində yanlış alışlar azalır və məhsulun geri qaytarılması halları minimuma enir.
Üstəlik, SAM 3D tamamilə pulsuz və açıqdır, yəni bu texnologiya çox geniş çevrədə əlçatandır. Meta artıq SAM 3D-nin model fayllarını və kodunu ictimaiyyətə açıq şəkildə paylaşıb. Hər kəs Segment Anything Playground adlı platformada heç bir texniki bilik tələb olunmadan bu modeli sınaqdan keçirə bilər – sadəcə bir şəkil yükləyib SAM 3D-nin həmin obyektin 3D versiyasını yaratmasını izləmək kifayətdir. Bu açıqlıq sayəsində tərtibatçılar və yaradıcılar modeli öz layihələrinə asanlıqla inteqrasiya edə, onu ehtiyaclarına uyğun inkişaf etdirə bilirlər.
Fərqli sahələrdə SAM 3D-nin təsiri
SAM 3D bir çox sənaye sahəsində böyük dəyişikliklər vəd edir. Bu texnologiya müxtəlif sektorların işini sürətləndirəcək və istifadəçi təcrübəsini yaxşılaşdıracaq:
- E-ticarət: Müştərilər məhsulları virtual olaraq öncədən yerləşdirib yoxlaya bildiyi üçün daha inamla qərar verirlər. Bu da yanlış alışların və məhsul geri qaytarmalarının sayını azaldır.
- AR/VR: Artırılmış və virtual reallıq tətbiqlərində fiziki dünyaya yaxın, yüksək keyfiyyətli 3D obyektlər yaratmaq asanlaşır. Nəticədə, AR/VR istifadəçiləri üçün daha realistik və cəlbedici təcrübələr təmin olunur.
- Oyun sənayesi: Oyunlar üçün 3D obyekt və personajların hazırlanması xeyli sürətlənir. Tərtibatçılar sadəcə bir şəkildən tez bir zamanda 3D model əldə edərək oyunlara əlavə edə biləcəklər ki, bu da oyun inkişaf müddətini nəzərəçarpacaq dərəcədə qısaldır.
- Media və animasiya: Filmlərdə, animasiyalarda və digər media layihələrində 3D modellərin yaradılması prosesi optimallaşır. Mürəkkəb səhnələr belə SAM 3D ilə tez modelləşdirildiyindən, yaradıcı komandalar həm vaxta, həm də vəsaitə qənaət etmiş olurlar.
Gələcək artıq burada
Göründüyü kimi, Meta-nın SAM 3D modelinin gəlişi ilə gələcəyin texnologiyası artıq bugünün reallığına çevrilir. Yeni Meta SAM 3D süni intellekt gücü ilə 3D modelləşdirmədə tamamilə yeni standartlar müəyyənləşdirir və ondan faydalanmaq üçün sadəcə bir təsəvvür və bir şəkil kifayətdir. Gələcək artıq buradadır – bu innovativ imkandan maksimum yararlanmağın vaxtıdır!
